ایرج افشار را با عناوین علمی پرشماری میشناسیم؛ ایرانشناس، کتابشناس، نسخهپژوه، مؤلّف، مصحّح، فهرستنگار، پژوهشگر و مدیر نشریات گرانسنگ ایرانی. او در هر کدام از این تخصّصها سرآمد زمان بود و در همه آنها میکوشید فرهنگ ایرانی و زبان فارسی را گسترش دهد و برتری بخشد. اما پژوهشگران به جنبهای از دانش و کاووش او کمتر پرداختهاند و آن کوشش او در گسترش زبان فارسی در جهان است. این جستار میکوشد تا بینش، تلاش ایرج افشار را در شناخت و شناساندن آموزش زبان فارسی در جهان بکاود، این کاوش را براساس یادداشتهای او در تازهها و پارههای ایرانشناسی در مجلّه بخارا انجام میپذیرد.