رشید رضا؛ المنار و سال های آغازین شکل گیری آن (1898 ـ 1903)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

چکیده

المنار مشهورترین نشریه اصلاح گر و نوطل ب در دهۀ مدرن اسلامی است که نه تنها به عنوان ذخیرۀ غنی اطلاعات مرتبط با وضعیت جهان اسلام در قرن نوزدهم، مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است، بلکه باید آن را فضایی مناسب برای عرضۀ افکار مختلف اندیشمندان جهان اسلام و تحلیل نوع تعامل ایشان با پدیده های جهان دنیای مدرن و پیشرفت های علمی آن دانست. نویسنده در مقاله حاضر، بر پایۀ اطلاعات اصیل و دست اول، سعی در بررسی بستره های فرهنگی و اجتماعی جامعه ای دارد که رشید رضا اثر ارزشمندش «المنار » را در آن به منثه ظهور رساند. در راستای این هدف، نویسنده پس از بیان تاریخچۀ نشر در مصر، به شرح مختصر زندگی نامه رشید رضا و سال های حضور وی در سوریه می پردازد. نویسنده در ادامه با ارائه اسناد منابع مالی اولیۀ شکل گیری نشریه و ماه های اولیۀ حضور رشیدرضا در مصر، سعی دارد چگونگی شکل گیری ساختار اولیۀ نشریه المنار و شیوه مدیریت رشید رضا بر آن را وا کاوی کند. آن گاه با بیان حلقۀ اولیه مشترکین المنار، ابعاد تأثیرگذاری این نشریه را بر زندگی مردم مصر و تعامل آنان با این پدیدۀ جدید را در بوته نقد و بررسی قرار داده و از این طریق جایگاه رشید رضا را در پیشبرد صنعت چاپ در مصر به تصویر می کشد. در نهایت به بررسی دورنمای رشید رضا با نگاه مذهبی و مدرنش به صنعت چاپ و هدف وی را از چاپا ین نشریه میپردازد.

کلیدواژه‌ها