چکیده: یکی از معروف‌ترین نسخه‌های قرآن منسوب به دستخط امام علی علیه السلام، قرآن کوفی کاملی به شمارۀ 1 در کتابخانۀ حرم امام علی علیه السلام در نجف اشرف است. انتساب قطعی این نسخه به دستخط امام علیه السلام پذیرفتنی نیست، اما این نسخه را می‌توان یکی از باارزش‌ترین نسخه‌های کوفی متعلق به سدۀ دوم هجری به شمار آورد. مقالۀ حاضر برای نخستین بار، جوانب مختلف نسخه‌شناختی، خط، تذهیب، رسم و املا، قرائات، عد الآی، و سایر ویژگی‌های قرآن شناسانۀ این قرآن کوفی را بررسی می‌کند. در این نسخه که آن را «مُصحف نجف» می‌نامم، همانند اغلب نسخه‌های کوفی سده‌های دوم و سوم هجری، ویژگی‌های بَصْری در کتابت قرآن غلبه دارد: اغلب کلمات اختلافی در میان مصاحف نخستین شهرها، مطابق با مصحف بصره نوشته شده؛ نظام شمارش آیات (عد الآی) کاملاً بر نظام بَصْری منطبق است؛ و اختلاف قرائات ثبت شده در نسخه عمدتاً به قرائت قاریان بصره (ابوعمرو و یعقوب) و گاه کوفه (حمزة و کِسائی) نزدیک است.
)