نقدی بر تصحیح اخیر دیوان ابوالفرج رونی (با تکیه بر واژه‌نامه و تعلیقات)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

10.22081/jap.2025.77783

چکیده

جدیدترین تصحیح دیوان ابوالفرج رونی، متنی است فراهم‌آمده به کوشش خانم مریم محمودی که بر اساس چهار نسخه سامان یافته و در 1398 ش، با حمایت مرکز نسخه‌پژوهی دانشگاه اصفهان و به‌توسط نشر «سخن» از چاپ برآمده است. در انتهای کتاب، تعلیقات، و پس از آن، واژه‌نامه‌ای دوستونی و چهارده‌صفحه‌ای از لغات و ترکیبات دشوار دیوان دیده می‌شود. در این مقاله، ضمن اشاره‌ای کلی به کاستی‌های تصحیح مورد بحث، مانند سهوالقلم‌های راه‌یافته به مقدمه، مغفول‌مانده برخی سروده‌های صحیح‌الانتساب ابوالفرج، بی‌توجهی مصحح به منابع جنبی، وجود ابهام معنایی و خلل وزنی در بعض ابیات، شماری از اشکالات واژه‌نامه و تعلیقات نیز نقد و بررسی شده است. در پاره‌ای از موارد به نظر می‌رسد که تعریف درج‌شده با معنای کاربردی در شعر ابوالفرج انطباق ندارد؛ گویا مصحح معنای لغات و ترکیبات را بدون درنظرگرفتن بافت ابیات، صرفاً از روی فرهنگ‌ها نوشته است. تعلیقات کتاب نیز به شکل فعلی چندان راهگشا نیست و نقایصی دارد.

کلیدواژه‌ها