حکایت زنگی بسکردی و اجازت‌نامه و سفارش‌نامۀ نجم‌الدین کبری در حق وی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

10.22081/jap.2025.77754

چکیده

یکی از مریدان حلقۀ صوفیانۀ نجم‌الدین کبری (م. 618 ق) فردی با نام زنگی بسکردی بوده که نخستین بار علاء‌الدوله سمنانی (م. 736 ق) حکایتی از وی یاد کرده است. در این حکایت زنگی در برابر مجدالدین بغدادی (م. 606 ق) قرار می‌گیرد و هنگام سماع صدمه‌ای به صورت مجدالدین می‌زند. این حکایت نشان از تفاوت‌های فراوان میان مریدان دارد و از دشمنایگی پنهان و ناخودآگاه میان ایشان پرده برمی‌دارد. از زنگی بسکردی اطلاع دیگری در دست نیست، جز دو اجازت‌نامه و سفارش‌نامه از نجم‌الدین کبری دربارۀ وی که در یکی از کهن‌ترین دستنویس‌های متون مشایخ کبروی موجود است و در‌ این مقاله متن مصحح آن عرضه می‌شود. متن اجازت‌نامه از جایگاه عرفانی زنگی نزد نجم‌الدین کبری حکایت دارد که دستوریِ تربیت مریدان را به وی می‌دهد. نجم‌الدین در سفارش‌نامه‌اش به مردم جوین سفارش می‌کند که زنگی را به خانقاه‌ها راه دهند تا بتواند خدمتگزاری از خادمان آن اماکن باشد.

کلیدواژه‌ها