پیش و پس از گلدتسیهر: واکاوی سیر تحولات مطالعات تفسیری

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

10.22081/jap.2022.74026

چکیده

انتشار کتاب مذاهب التفسیر الاسلامی گلدتسیهر،
فصل بدیعی را در مطالعات تفسیری گشود. تا پیش از گلدتسیهر
عمده توجه قرآ نپژوهان مسلمان به تبیین اصول و قواعد تفسیر
و نگارش کتب طبقات مفسران بود. اما اثر وی زمین هساز تألیف
نوشته هایی مبسوط پیرامون روش ها و گرایش های تفسیری و
بررسی سیر تحول و تطور تفسیر قرآن، گشت. این نوشتار برآن است
با بررسی تألیفات پیرامون علم تفسیر، علل امتناع دانشمندان
مسلمان از نگارش متنی مستقل درباره گرایش ها و روش های
تفسیری تا پیش از گلدتسیهر را واکاوی نموده و چگونگی بازتاب اثر
گلدتسیهر در مکتوبات تفسیری اسلامی و غیر اسلامی بعد از وی
را نمایان سازد. تفاوت در انگیزه و دغدغه مسلمانان با مستشرقان
و علاقه بیشتر به بررسی تاریخ علوم و سیر تحول پدیده ها در میان
غربیان، دو عامل مهم در اختلاف رویکردهای ایشان به مطالعات
تفسیری است. پیدایش تألیفات فراوان درباره گرایش ها و روش های
تفسیری با یادکرد از نظرات گلدتسیهر و ارزیابی آراء وی، تفاوت
سبک و سیاق کتب طبقات مفسران پیش و پس از گلدتسیهر و
تمرکز بر تبیین روش تفسیری مفسر بجای معرفی خصوصیات
شخص مفسر و روی آوردن به تاریخ تفسیرنویسی از مصادیق
بازتاب تأثیر اثر وی بر مطالعات تفسیری پس از او است.

کلیدواژه‌ها