مصطفی عالی افندی و حکیم عمر خیّام

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

10.22081/jap.2021.71417

چکیده

 «مکتب خیّام» در رباعی، از آغاز بالندگی تا امروز، گستره‌ای به طول ده قرن و حوزۀ نفوذی به اندازۀ همۀ سرزمین‌های پارسی‌گوی، از شبه قارۀ هند تا اقصای آناتولی داشته است. فهرست دوستداران، همراهان و پیروان خیّام در رباعی فارسی، نمایه‌ای پُربرگ و بلندبالاست. یکی از ایشان که در منابع فارسی کمتر درباره‌اش سخنی رفته است، مصطفی عالی افندی (د. 1008 ق)، شاعر، منشی و تاریخ‌نگار نامدار عثمانی در دورۀ حکومت سلطان سلیم و سلطان مراد است که به سه زبان ترکی، فارسی و عربی شعر می‌گفت و «عالی» تخلّص می‌کرد. وی در سال 1003 هجری دفتری از رباعیات فارسی را به اقتفای رباعیات خیّام به همراه دیباچه‌ای مفصّل در شرح حال خود و حکیم عمر خیّام ترتیب داد. این دفتر، با نام‌های «بدیع الرقوم»، «ربیع المنظوم» و «ربیع المرسوم» شناخته می‌شود. در نوشتۀ حاضر، به معرفی و بررسی این دفتر اشعار پرداخته‌ام.
 
 

کلیدواژه‌ها