نوشتار پیش‌رو با هدف معرفی برخی اسناد و مدارک پیرامون مدرسۀ ادب تهران و نگاهی گذرا به تاریخچۀ آن مدرسه فراهم شده است. مدرسۀ ادب در سال 1316ق. (1277ش.) به همت یحیی دولت‌آبادی در محلۀ چاله میدان تهران تأسیس شده و در سال 1333ق. (1294ش.) به وزارت معارف وقت، واگذار و به صورت مدرسه دولتی درآمده است. نظام آموزشی مدرسۀ ادب، معرفی برخی از معلمین آن، کتاب‌های درسی این مدرسه، شیوۀ برگزاری امتحانات، مبالغ شهریه دانش‌آموزان، تأثیرگذاری معلمان آن در نظام آموزشی وقت، اسامی برخی محلات قدیمی تهران در اطراف مدرسۀ ادب از جمله موضوعاتی است که در این نوشتار مورد اشاره قرار گرفته است. پیشنهاد تغییر خط فارسی به وزارت معارف و مجلس شورای ملی از سوی یکی از مدیران مدرسۀ ادب از دیگر اسناد معرفی شده است. طبق اسناد موجود مدرسۀ ادب تهران تا ابتدای حکومت پهلوی همچنان دایر بوده و از آن پس اطلاعاتی از این مدرسه حاصل نشد. گرچه پیرامون مدارس و نظام آموزش و پرورش در ایران آثار فاخر و ارزشمندی توسط اساتید اهل تحقیق صورت نثر یافته است، اما همچنان اسناد و مدارک و مخطوطاتی در کتابخانه‌های مختلف ایران وجود دارد که معرفی و دسترسی به آنها می‌تواند فصل جدیدی در این زمینۀ موضوعی ایجاد کند، یا گره‌های کور را از پژوهش‌های قبلی بگشاید، یا در تکملۀ پژوهش‌های انجام شده، قرار گیرد. مأخذ اسناد معرفی شده در این نوشتار کتابخانه ملی ایران، کتابخانه مجلس شورای اسلامی، و کتابخانه آیت‌الله العظمی بروجردی (کتابخانه مسجد اعظم قم) می‌باشد.
)