زبان فارسی در سیبری: معرفی سه نسخۀ خطی فارسی نوشتۀ دولت‌شاه حسینی اسپیجابی (برهان الذاکرین، خواصّ جواهر احجار، الرسالةُ القُدسیّةُ السَّماعیّة)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

10.22081/jap.2021.70681

چکیده

از سالیان دور، پژوهشگران و برخی مؤسسات مطالعات پژوهشی در روسیه، تحقیقات ارزشمندی دربارۀ متون اسلامی و به‌ویژه تصوّف در روسیه انجام داده‌اند. مجموعۀ سه رسالۀ فارسیِ برهان الذاکرین و الرسالةُ القُدسیّةُ السَّماعیّة و خواص جواهر احجار، که تحت عنوان کلی برهان الذاکرین به صورت نسخه‌برگردان و همراه با مقدمۀ تحلیلی و ترجمۀ روسی در سال 2020 به همّتِ بنیاد مطالعاتِ ابن‌سینا (Ibn Sina Foundation) در مسکو منتشر شده است، از این دست کارهای تازه است. نوشتۀ پیش‌رو یادداشتی است در معرفی سه رسالۀ منتشر شده در این مجموعه. دو رسالۀ برهان الذاکرین و خواص جواهر احجار در یک مجموعۀ خطی قرار دارند و رسالۀ الرسالةُ القُدسیّةُ السَّماعیّة متعلق به نسخۀ خطی دیگری است. به نظر می‌رسد هر سه رساله نوشتۀ دولت‌شاه بن عبدالوهاب حسینی اسپیجابی، از مشایخِ طریقتِ یسوی، باشند؛ هرچند در رسالۀ خواصِ جواهرِ احجار نام مؤلف ذکر نشده است. مقدمۀ تحلیلی مجموعه را آقای دکتر آلفِرید کاشافُویچ بوستانوف[1] (Alfrid Kashafovich Bustanov)، استاد دانشگاه آمستردام، و ترجمۀ روسیِ متن رساله‌ها را خانم دکتر یِوْگِنیا نیکیتِنکو (Evgenia Nikitenko)، ایران‌شناس و استاد زبان فارسی‌ دانشگاه عالی اقتصاد مسکو، نوشته‌اند. مجموعۀ نسخه‌برگردانِ برهان الذاکرین در 240 صفحه، به انضمامِ نسخه‌برگردان (فاکسیمیله) نسخه‌های خطی در پایانِ کتاب، در تیراژِ هفتصد نسخه، با حمایت و نظارتِ علمیِ بنیادِ مطالعاتِ ابن‌سینای روسیه و توسطِ انتشارات صدرای مسکو، چاپ و منتشر شده است.
 
 


 

کلیدواژه‌ها