اینکه تاریخ چیست و بر چه مبنایی اعتبار می‌یابد، از پرسش‌های بنیادین در فلسفه علم تاریخ است که پاسخ‌های بسیاری به خود دیده است و امروزه تا حد زیادی محققان حوزه تاریخ به توافق رسیده‌اند که اولاً تاریخ یک دانش، یعنی مجموعه آگاهی‌های منتظم در خصوص یک پدیده (دیسیپلین) است و ثانیاً مبتنی بر الگوی تعریف‌شده و قاعده‌مند یا به تعبیر درست‌تر دارای روش قابل دفاع است. استاد عاملی یکی از محققان این حوزه دانشی است که سهم بسزایی در معرفی تاریخ صدر اسلام با رویکرد سیره‌ای در مجامع علمی حوزوی داشته است، هرچند بر یافته‌ها و روش تحقیق او با رویکرد انتقادی می‌توان نگریست. در این مختصر، به‌اجمال قصه یک دیدار با ایشان و گفتگویی که در باب تاریخ‌پژوهی ایشان درگرفته بود، بیان می‌شود تا دغدغه‌های پژوهشگری وی با زبان ساده‌تری فهم گردد.
)