هر یک از شخصیت های علمی همچون شیخ محمد عبده در دانشگاه الازهر و علامه شیخ محمد رضا مظفر در حوزه علمیه نجف، در حوزه نفوذی خود، منشا تحول اجتماعی و فرهنگی شده اند و قشر خاصی از دانشمندان اسلامی را به بار آورده اند که با همنوعان خود، تفاوت فاحشی داشته اند. نویسنده در نوشتار حاضر بر آن است که تلاش ها و اصلاحات فرهنگی اجتماعی این دو شخصیت علمی را مطالعه نموده و به نوعی مقایسه ای میان تحولات اجتماعی ـ دینی آن دو را مورد بررسی قرار دهد.
)