ماجرا کم کن گزارش بیتی از حافظ وآن ماجرا که بر سر این بیت رفته است

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

10.22081/jap.2025.79051

چکیده

اشعار حافظ به اعتبار دگرسانی‌های راه‌یافته در ضبط یا قرائت‌های مختلف و متفاوت از این اشعار و همچنین ابهامات و پیچیدگی‌های موجود در آنها همواره موجد تأویل‌های گوناگون و مختلف شده است. بیت «ماجرا کم کن و بازآ که مرا مردم چشم *** خرقه از سر بدرآورد و بشکرانه بسوخت» از پرماجراترین ابیات دیوان حافظ است که از دیرباز مورد توجّه ادیبان و شارحان دیوان حافظ بوده است و از دیدگاه‌های مختلف عرفانی و کلامی، استنباط‌ها و استنتاج‌های گوناگون از آن ارائه شده است.
این نوشته بر آن است تا درحد توان و بضاعت، ابتدا به بیان و توضیح مختصر و مقنعی از جزئیات و سازه‌های بیت بپردازد و سپس گزارشی از تدقیق و شرح شارحان مختلف دربارۀ این بیت ارائه می‌دهد که یکی از چند بیت بسیار بحث‌انگیز و معمّاگونۀ دیوان حافظ تلقی می‌شود؛ معمّایی که به ‌نظر می‌رسد هنوز با وجود دقت‌نظرها و موشکافی‌هایی که در آن شده است، به اعتقاد بسیاری همچنان ناگشوده باقی مانده است. در پایان نگارنده کوشیده است معنایی صریح و روان برای این بیت ارائه دهد.

کلیدواژه‌ها