کُشته آن قدر فزون است کَفَن نتوان کرد: معرفی و نقد کتاب «مجموعۀ آثار ابن‌خفیف شیرازی»

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

10.22081/jap.2024.76130

چکیده

ابن‌خفیف شیرازی یکی از بزرگ‌ترین صوفیان سدۀ چهارم هجری و شیخِ مشایخِ شیراز است. او در فقه و حدیث و کلام و تصوف نزد عالمان طراز اول عصر، از قبیل ابوالحسن اشعری و رُوَیم بغدادی و حلاج، شاگردی کرده است. ابن‌خفیف آثار متعددی داشته است که امروز جز چند رسالۀ انگشت‌شمار چیزی از نوشته‌های او به دست ما نرسیده است. علاوه بر این آثار، صدها نقل‌قول از او در آثار عرفانی و تاریخی و کلامی وجود دارد. در هفت دهۀ گذشته تلاش‌هایی پراکنده برای تصحیح و ارائۀ آثار برجای‌ماندۀ ابن‌خفیف صورت پذیرفته است. این تلاش‌ها ضرورتِ تدوین «مجموعۀ آثار ابن‌خفیف» را دوچندان کرده است. در سال گذشته (1402) کتابی در دو مجلد با عنوان مجموعۀ آثار ابن‌خفیف شیرازی به کوشش معین کاظمی‌فر به بازار علم ارائه شد. در مجلد نخست کتاب اوصاف القلوب با انتساب به ابن‌خفیف منتشر شده است و در مجلد دوم پنج رسالۀ ابن‌خفیف و ترجمه‌های آن‌ها بازچاپ شده است. متأسفانه در این مجموعه کاستی‌های بسیاری راه یافته است، به گونه‌ای که به‌هیچ‌وجه نمی‌تواند خلأ وجود «مجموعۀ آثار ابن‌خفیف» را پُر کند و همچنان باید منتظر بمانیم که «دستی از غیب برون آید و کاری بکند». در مقالۀ حاضر بخشی از کاستی‌های این مجموعه بیان شده است.

کلیدواژه‌ها