پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)آینه پژوهش2917420190220Abdulmajid Sharafi›s Life and Thoughtزندگی و اندیشه عبدالمجید شرفی3146684610.22081/jap.2019.66846FAالمنجیالاسودنرگسبهشتیJournal Article20190505Abdulmajid Sharafi is a newly emerging figure in intellectualism in Tunisia, and perhaps one of the most influential people in this field because what he left behind is not just books and articles or even new perspectives, but some well-educated students who followed his path and propagated his ideas. Hence, Sharafi›s views, like many other intellectuals›, are not exclusive to some individual theories in his books, but have become a vibrant and dynamic flow that everyday has a new book or theory to show off. The following paper is the translation of a paper on Abdulmajid Sharafi published in New Islamic Thought: A Critical Approach which was compiled under the supervision of Bassām al-Jamal and printed by the institute of Mu›minoon bilā Hodood. The first volume of the collection, titled New Religious Thought introduces the most prominent intellectuals and their ideas with regard to religious thought, and contains 11 articles from<br />various authors. At the beginning of this paper, the author briefly talks about Sharafi›s biography, books, and their contents. Then, he outlines the most important manifestations of Sharafi›s modernism, such as modernism in method and modernism in the themes. Following this, he mentions the criticisms which were levelled at his views. Finally, he<br />is going to name some of the most important books and articles which were written about Sharafii. عبدالمجید شرفی از چهره های نوین نواندیشی در تونس است که شاید بتوان او را از مؤثرترین افراد در این حوزه دانست؛ زیرا آنچه او از خود به جا گذاشته تنها کتاب و مقالات و یا حتی دیدگاه های نوین نیست، بلکه او با نگرشی آ کادمیک، شا گردانی پرورانده که عاوه بر نشر دیدگاه هایش، ادامه دهنده راه او هستند و از این رو، دیدگاه های شرفی همانند بسیاری از نواندیشان، منحصر به نظریاتی فردی در کتاب هایش نیست، بلکه به جریانی زنده و پویا بدل شده است که هر روز با کتابی جدید و نظریه ای نوین خودنمایی می کند. متن پیش رو ترجمه مقاله ای درباره عبدالمجید شرفی از مجموعه ای با عنوان تجدید الفکر الاسامی مقاربه نقدیه است که به سرپرستی بسام الجمل جمع آوری شده و توسط مؤسسه مؤمنون بلاحدود نشر یافته است. جلد اول این مجموعه با نام اعام تجدید الفکر الدینی به معرفی افراد و اندیشه های نواندیشان شاخص در حوزه اندیشه دینی پرداخته و 11 مقاله از نویسندگان مختلف را در خود جای داده است. نگارنده متن در ابتدای نوشته، به طور اجمالی، زندگی نامه، کتاب ها، مطالب و محتوای آثار شرفی را به رشته تحریر درآورده است. سپس، مهم ترین مظاهر نوگرایی شرفی از قبیل نوگرایی در روش و نوگرایی در مضامین را تشریح و انتقادها بر دیدگاه وی را بیان می دارد. در نهایت، نوشته را با ذکر مهم ترین کتاب ها و مقالاتی که درباره عبدالمجید شرفی نوشته شده اند، به پایان می رساند.پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)آینه پژوهش2917420190220The Elements of the Historical Views and Sheikh Ᾱqā Bozorg Tehrāni›s Deduction Powerعناصر دیدگاه های تاریخی و قدرت استنتاج شیخ آ قابزرگ تهرانی15236684710.22081/jap.2019.66847FAامجد رسولمحمد العلاویعبدالحسینطالعیJournal Article20190505نوشتار حاضر ترجمه بخشی از کتاب «آقابزرگ الطهرانی مورخا » نوشته امجد رسول محمد العوادی است که توسط انتشارات مرکز الهدی در نجف به سال 2009 منتشر شده است. نویسنده در این کتاب که متن رساله دانشگاهی اوست، شرح حال تحلیلی از محقق تهرانی در بستر تحولات اجتماعی و فرهنگی ایران و عراق در طول سال های حیات ایشان به دست داده است. هدف اصلی وی، بازنمایی چهره تاریخ نگارانه محقق تهرانی است که عمدتا بر مبنای تحلیل محتوای کتاب طبقات اعام الشیعه در پی آن بوده است. بخشی از کتاب که ترجمه آن پیش رو قرار دارد، در دو بخش سامان یافته است: عناصر دیدگاه های تاریخی تهرانی و قدرت تهرانی بر استنتاج.پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)آینه پژوهش2917420190220Haj Sheikh Gholāmreza Yazdi and His Miftāh Oloom ol-Qur›anحاج شیخ غلامرضا یزدی و کتاب مفتاح علوم القرآن او25366684810.22081/jap.2019.66848FAرضااستادیJournal Article20190505The present article is the text of a speech delivered by the author in May of 2018 at the commemoration of Haj Sheikh Gholāmreza Yazdi in Yazd. After presenting a short biography of Gholāmreza Yazdi and mentioning his works, he focuses on Miftāh Oloom ol-Qur›an, and talks about its content.نوشتار حاضر متن سخنرانی است که توسط نویسنده در اردیبهشت سال 1397 در بزرگداشت حاج شیخ غلامرضا یزدی در یزد ایراد شده است. وی پس از بیان زندگی نامه مختصر و تألیفات غلامرضا یزدی، با تمرکز بر کتاب مفتاح علوم القرآن او، به محتوای آن اشاره می کند.پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)آینه پژوهش2917420190220Berandeq Khojandi›s Immitation from Hafiz Shirāziتتبّعات برندق خجندی از حافظ شیرازی37506684910.22081/jap.2019.66849FAامیدسُرویJournal Article20190505Among the poems left from Berandeq bin Nosrat Khojandi, there are five ghazals in whose composing he tried to imitate Hafiz›s poems and even intended to be better than him. Although he did not succeed, the level and kind of attention he<br />paid to Hafiz›s poetry is considered to be really important. Since he is one of the first imitators of Hafez, the study of these five ghazals shows the beginning of the influence of Hafiz on Persian poetry.در میان اشعار به جای مانده از برندق بن نصرت خجندی پنج غزل وجود دارد که او در سرودن آنها به غزلیات حافظ نظر داشته و خواسته تا برتر از حافظ غز لسرایی کند. هر چند وی در این برتر یجویی خود موفق نشده، میزان و نوع توجّه او به غزلیات حافظ اهمیت دارد؛ زیرا وی از نخستین متتبعان حافظ است و بررسی این پنج غزل، نقطۀ شروع تأثیر حافظ رابر غزل فارسی نشان میدهد.پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)آینه پژوهش2917420190505Rāghib Isfahāni as a Salafi Theologianراغب اصفهانی به مثابۀ متکلّمی سلفی51726685010.22081/jap.2019.66850FAJournal Article20190505Different views, sometimes contradictory ones, have been presents about the theological religion and beliefs of the well-known scholar Abulqāsim Hussein bin Muhammad bin Mufazzil, known as Rāqib Isfahāni, who is widely known due to the writing of Mufradāt Alfāz al-Qur›an. Some considered his as Mu›tazilite while others believed him to be Ash›ari, some scholars have spoken of him as Shia, and some sources introduced him as Salafi and emphasized on his tendency toward Ahl al-Hadith. Based on Rāqib Isfahāni›s only book on religious beliefs al-I›tiqādāt and studying the evidences found here, this article has proved that Rāqib Isfahāni followed the ideas and beliefs of a Salafi group called «Ahl-al-Athar» or «Ashāb al-Athar» who, according to Rāqib, is a religion different from Ahl al-Hadith.دربارۀ مذهب کلامی و مرام عقیدتی دانشمند نامور مسلمان ابوالقاسم حسین بن محمّد بن مفضّل معروف به راغب اصفهانی )زنده در: 409 ه .ق.( که به سبب نگارش کتاب مفردات ألفاظ القرآن شهرتی فرا گیر دارد، تا کنون دیدگاه های مختلفِ حتّی گاه متضادّی مطرح شده است. برخی او را معتزلی دانسته اند و برخی دیگر اشعری، در حالی که بعض دیگر از تشیّع او سخن گفته اند و در برخی منابع نیز بر سلفی بودن و گرایش او به مذهب اهل حدیث تأ کید شده است. با این وصف، تا کنون تاش جامع و مستقلّی برای کشف مذهب کلامی و تبیین جهت گیر یهای اعتقادی راغب بر اساس مکتوبات کلامی او صورت نگرفته است. در این مقاله، با استناد به یگانه نگاشتۀ اعتقادی راغب اصفهانی که زیر عنوان «الاعتقادات » به چاپ رسیده است و بررسی شواهدی که در خصوص گرایش کلامی وی از این کتاب قابل تحصیل است، تعلّق فکری و عقیدتی راغب اصفهانی به گروهی از سَلَفیّه با عنوان «اهل الأثر » یا «اصحاب الأثر » _ که بنا به گفتۀ راغب مذهبی متمایز از مکتب «اصحاب الحدیث » یا «اهل الحدیث » است _ به اثبات م یرسد.پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)آینه پژوهش2917420190505Having a Critical Look at the Revision of Rāghib Isfahāni›s al-I›tiqādātنگاهی انتقادی به ویراست الاعتقاداتِ راغب اصفهانی73866685110.22081/jap.2019.66851FAحمیدعطائی نظریJournal Article20190505Rāghib Isfahāni (alive in 409 A.H.), the famous scholar, interpreter, and theologian who wrote some precious works such as Mufradāt Alfāz al-Qur›an, Muhāserrāt al-Odabā›, Muhāverāt al- Sho›ara wa al-Bulagha, and Azzorī›a ela Makārim al-Sharia, has written a highly esteemed book on Kalāmi issues that has been corrected and published under the title of al- I›tiqādāt. The present paper introduces the well-known manuscripts of this book as well as its two provided editions. Then, some of the most important problems of Shimrān al-Ajali›s edition is pointed out. Incorrect records, the missing parts, and the large number of typos all show that there is a need for a new revision and edition of this valuable work.راغب اصفهانی )زنده در: 409 ه.ق.( ادیب و مفسّر و متکلّم نامور و صاحب آثار ارزشمندی چون مفردات ألفاظ القرآن و محاضَرَات الأدباء و مُحاوَرَات الشعراء والبُلَغاء و نیز الذریعة إلی مکارم الشریعة کتابی بسیار ار جآور و پرثمر در تقریر مسائل کلامی تحریر نموده که زیر عنوان الاعتقادات تصحیح و منتشر شده است. در نوشتار حاضر، دست نوشت های شناخته شده از اعتقادات و نیز دو ویراستِ فراه مآمده از این اثر معرّفی شده است و پاره ای از مهمترین اشکالات ویراست شمران العَجَلی از این کتاب بازگو گردیده است. ضب طهای نادرست و افتادگ یهای شایان توجّه و اغاط حروف نگاشتی پرشمارِ ویراست العَجَلی ضرورت ارائۀ ویراست بازنگریستۀ تازه ای از این اثر گرانسنگ را نشان می دهد.پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)آینه پژوهش2917420190220Akhlāq-e Nāseri in an Ancient Arabic Formاخلاق ناصری در کهن جامه ای تازی871006686210.22081/jap.2019.66862FAجویاجهانبخشJournal Article20190511Akhlāq an-Nasiriyah is an old Arabic translation of Khaje Nasir al-Din al-Tūsi›s Akhlāq-e Nāseri (Nasirean Ethics). The book was corrected and annotated by the orientalist Joep Lameer, and Hamid Atā›ie Nazari wrote a preface to it and added some Persian comments. It is published by the Islamic Propagation Office of Qom Seminary (Isfahan branch) in 1397. In order to introduce this work, the present paper is going to explain about the features and the importance of this translation. It also presented some samples of Khaje Nasir al- Din al-Tūsi›s Akhlāq-e Nāseri and Jorjāni›s Akhlāq an-Nasiriyah, and compare them. Following this, the author talks about Joep Lameer›s interpretations and comments in the correction of the book.کتاب الاخاق النصیریه ترجمه عربی قدیم کتاب اخاق ناصری خواجه نصیرالدین طوسی است که به تصحیح و تقدیم و تعلیق خاورشناس یپ لمیر و با پیشگفتار و افزونه های فارسی حمید عطایی نظری در سال 1397 از سوی دفتر تبلیغات اسامی حوزه علمیه قم شعبه استان اصفهان به زیور طبع آراسته شده است. نویسنده در نوشتار حاضر در راستای معرفی اثر مذکور، ویژگی ها و اهمیت این ترجمه را در قالب نکاتی شرح و نمونه هایی از متن اخاق ناصری خواجه نصیرالدین طوسی و اخاق النصیریه جرجانی را به صورت تطبیقی ارائه نموده است. در ادامه، برداشت ها، نکات و حواشی یپ لمیر در تصحیح کتاب را بیان می دارد.پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)آینه پژوهش2917420190220Pābarg (Small Notes) 16پابرگ 161011326686310.22081/jap.2019.66863FAجوادبشریJournal Article20190511The present paper is the sixteenth paper which focuses on the findings related to the history of literature, textology, and codicology. Some of the introduced sources and provided information are as follows:<br />Two very important Persian handwritten notes in Pakistan.<br />An old manuscript of Tazkirat al-Awliya dated 695<br />A.H. and Masnavi dates 800A.H.<br />Two old ghazals in the ancient sources of Persian poetry.<br />An anonymous Persian interpretation dated 897<br />A.H. in the National Library of Eshq Ᾱbād.<br />Some Ghazals by Dorduzd Istarābādi<br />Two Persian collection of poems written by Mustafa<br />Tarbazooni in Kootahiya<br />Some more samples of Ali Akbar Feiz Qomi›s works.<br />«Sa›di›s Praisers», and Yaghmaie›s participation in<br />Qazvini›s studying about Sa›di.<br />The list of the book donors to Tarbiat State Library in Tabriz.نوشتار حاضر، سیزدهمین شماره از سلسله انتشاراتی است که بر یافته های تاریخ ادبیاتی، متن شناسی و نسخه شناسی تمرکز دارد. برخی از منابع معرفی شده و مطالب مطروحه در این شماره به شرح ذیل است:<br />دو دستنویس پراهمیت فارسی در پا کستان<br />نسخۀ کهن تذکرة الالیاء موّرخ 695 ق و مثنوی معنوی از سال 800 ق<br />دو غزل قدیم در منابع کهن شعری فارسی<br />تفسیر ناشناختۀ فارسی موّرخ 897 ق در کتابخانۀ ملی عش قآباد<br />غزل هایی از «دُردزد استرابادی »<br />دو منظومۀ فارسی کتابت شده به دست مصطفی طربزونی در کوتاهیه<br />چند نمونۀ دیگر از کتاب تهای علی ا کبر فیض قمی<br />«ممدوحین شیخ سعدی »، و مساهمت یغمایی در مطالعات سعدی شناسی قزوینی<br />فهرست اهدا کنندگان کتاب به کتابخانۀ دولتی تربیت در تبریزپژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)آینه پژوهش2917420190220Ibn Qutaybah and Arabic Sciences in an Ethnocentric Dialogueابن قتیبه و علوم عرب در یک گفتگوی قوم گرایانه1331406686410.22081/jap.2019.66864FAرسولجعفریانJournal Article20190511Ibn Qutaybah is pan-Arab anti-Iranian religious intellectual who advocates science and knowledge independently and not in the form of hadith. This can be perceived from his treatise titled Fazl ol-Arab wa al-Tanbih ala Oloomiha which was published with the help of Mongomery Watt and Peter Webb by Al-Maktabat al-Arabia publication in New York in 2017. This treatise has 108 pages in all, and is in two parts. The first part named «Fazl ol –Arab» is about Shu›ubyya and criticizes them. The second part titled «At-Tanbih alā Oloomiha» talks about Arabic sciences including horseback riding,<br />astrology, sagacity, fortunetelling and its ways, sermons, poetry, and Arabic wisdom in the form of prose and poetry. There have been two versions of this treatise introduced in a short Arabic introduction. The first one is Maktaba oz-Zāhirīn version which only included the first part, and was published by Muhammad Kord Ali. The other version, published by Dār ol-Kotob Mesriyya, contains both parts; however, the first pages are missing and the quality of some of the other pages are really low. The correctors have stated that they have compared it with Valīd Mahmood Khāles› publication published<br />in 1998. The present paper is a report of the aforementioned treatise, and reviews Ibn Qutaybah› s views.ابن قتیبه از نسل روشنفکران دیندار اما عرب گرای ضدایرانی و در عین حال مدافع علم و دانش به صورت مستقل و نه در قالب حدیث است. این را می توان از رساله او با عنوان فضل العرب و التنبیه علی علومها که به کوشش مونتگمری وات و پیتر ویب در سال 2017 در نیویورک و ناشر المکتبه العربیه منتشر شده، به دست آورد. این رساله جمعا 108 صفحه و شامل دو جزء است. جزء اول این کتاب با عنوان فضل العرب درباره شعوبیه و نقد آنهاست و جزء دوم با عنوان التنبیه علی علومها درباره علوم عرب شامل اسب شناسی، نجم، فراست، قیافه، عیافت و طرق و خط و کهانت، خطبه و شعر و حکمت عربی در قالب نظم و نثر است. از این رساله دو نسخه بوده که در مقدمه کوتاه عربی معرفی شده است. یکی نسخه مکتبه ظاهرین که سال 1909 توسط محمد کردعلی منتشر شده که فقط شامل جزء اول است. نسخه دیگر از دارالکتب المصریه که شامل هر دو جزء است، اما صفحات نخست آن افتادگی دارد و باقی صفحات هم برخی بسیار بد است. مصححان گفته اند که آن را با چاپ ولید محمود خالص که در سال 1998 منتشر کرده، مقابله کرده اند. نوشتار پیش رو، گزارشی از رساله مذکور است که به اختصار، مروری بر دیدگاه های ابن قتیبه دارد. پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)آینه پژوهش2917420190220Codicology of the Qur’ānic Manuscripts (3) Qur’ān MS No. 4256 of the National Museum of Iran, its Missing Parts and Similar Manuscriptsمصحف شناسی قرآن (3): قرآن شمارۀ 4256 موزۀ ملی ایران، پاره های مفقود، و نسخه های مشابه با آن1411546686510.22081/jap.2019.66865FAمرتضیکریمی نیاJournal Article20190511The manuscript No. 4256 is one of the most important Kufic Qur’ān in the National Museum of Iran. This 13-lines parchment manuscript is written in Kufic script (CIII) with the size of 32*40 cm on a piece of leather in oblong size. The original codex was probably a two-part muṣḥaf whose second part is only available to us almost completely. The present article, while introducing the codicological and calligraphic features of this Qur’ān, attempts to identify and introduce other manuscripts and fragments in the libraries, museums and auction houses all over the world that probably belong to the first part of the MS, or have been written in the same size and style. At the end, other similar codices written in the same Kufic script, in different size and with different number of lines found in the libraries of Iran and around the world are also introduced.نسخۀ شماره 4256 یکی از قرآ نهای مهم کوفی موجود در موزۀ ملی ایران است. این نسخۀ 13 سطری به خطی کوفی )از نوع CIII ( و در ابعاد 40 * 32 سانتی متر بر روی پوست در قطع بیاضی کتابت شده است. این اثر، احتمالا در اصل، نیمۀ دوم از مصحفی دو پاره بوده است که تنها بخش دوم آن به صورت تقریباً کامل ا کنون به دست ما رسیده است. مقالۀ حاضر ضمن معرفی ویژگ یهای نسخه شناختی و رسم الخطی این قرآن می کوشد برگ هها و پار ههای دیگری را در کتابخانه ها، موز هها و خان ههای حراج دنیا شناسایی و معرفی کند که احتمالاً متعلق به بخش نخست این مصحف بود هاند یا در اندازه و با سبکی کاماً مشابه کتابت شد هاند. همچنین در انتهای مقاله، دیگر مصاحف مشابه با این سبک از کتابت کوفی در ابعاد و تعداد سطور متفاوت در کتابخان ههای ایران و جهان معرفی شد هاند.پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)آینه پژوهش2917420190220A Scientific-Critical Correction of a Pahlevāni Poemملاحظاتی دربارۀ واژه نامۀ شاهنامه1551696686610.22081/jap.2019.66866FAسجادآیدنلوJournal Article20190511Shahriyārnāme is one of the long pahlevāni poem (epic poem) about Rostam›s grand-grand-grandchild. This poem has already been published twice by the late professor Homaāie and Dr. Bigdeli, yet it was not complete (925, and 5175 verses). Its new correction which is based on three versions and include twelve thousands and sixty nine verses has been published along with detailed introduction and annotations. Introducing this publication, the present article intends to put forward some suggestions and questions regarding the introduction, annotations, and the text.جدیدترین و فعاً دقیق ترین فرهنگ تخصّصیِ شاهنامه، واژه نامۀ شاهنامۀ دکتر جال خالقی مطلق است که به کوشش دو تن از بانوان محقّق از تلفیقِ واژهنامۀ پیوستِ بخشهای اوّل، دوم و چهارمِ یادداشتهای شاهنامۀ دکتر خالقی مطلق و دو همکارشان فراهم آمده و نشانی ابیاتِ شاهد بر اساس چاپِ دو جلدیِ ویرایشِ دومِ تصحیح ایشان تنظیم شده است. در این مقاله نخست پیشنهادهایی دربارۀ معنای بعضی لغات و ترکیبات شاهنامه در این واژهنامه مطرح و سپس به چند نکتۀ دیگر دربارۀ آن اشاره شده است.پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)آینه پژوهش2917413971201Past religgious figuresدرگذشتگان: احمد احمدی، سید علی اکبر حسینی، سید مهدی طباطبایی، محمد علی روحانی1711796686710.22081/jap.1397.66867FAناصرالدینانصاریJournal Article13980221