پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
آینه پژوهش
30
177
2019
06
22
آیا کاربُردِ واژۀ «تازی » به مَعنایِ «عَرَب » یا «عَرَبی ،» إِهانَت آلود است؟
3
17
FA
جویا
جهانبخش
erad1364@gmail.com
10.22081/jap.2019.67552
در ادب و فرهنگ ما، کاربرد واژه تازی به معنای زبان عربی یا نژاد عربی، پیشینه ای دراز دارد. با این همه، برخی از افراد، کاربرد واژه تازی را به معنای عرب یا عربی متضمن نوعی بی احترامی انگاشته اند و نشان گونه ای موضع گیری در برابر اسام یا عرب، تلقی کرده اند. نویسنده در نوشتار پیش رو، درباره ساختار این واژه، سخن به میان آورده است و با درنگ در کاربردهای واژه تازی توسط پیشوایان علوم دین و ادب و فرهنگ قدیم، روشن می سازد که نشانی از اهانت یا سبکداشت در استخدام و استعمال واژه تازی، وجود ندارد.
واژه تازی,زبان عربی,نژاد عربی,اهانت,واژه اهانت آمیز,کاربرد
https://jap.isca.ac.ir/article_67552.html
https://jap.isca.ac.ir/article_67552_069f6030a3ea50fbb745176281da848b.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
آینه پژوهش
30
177
2019
06
22
نسخه خوانی 16
18
31
FA
رسول
جعفریان
10.22081/jap.2019.67553
نویسنده در نوشتار حاضر در قالب شانزدهمین سلسله انتشارات با عنوان نسخ هخوانی، متن چند نسخه را مورد مداقه قرار داده است. این متون بدین شرح اند:<br />کرایه شتر از جده تا مکه چند است؟<br />اعتماد الدوله: قورچی باشی می تواند با سر برهنه در مجلس بزم شاهنشاهی حاضر شود<br />نسخه از کتاب بخاری وقف آستان قدس، موجود در کتابخانه مجلس<br />یک سند قاجاری از کرمجگان قم<br />راه راست برای شاه سلطان حسین صفوی
نسخه خوانی,نسخه خطی,خوانش متون
https://jap.isca.ac.ir/article_67553.html
https://jap.isca.ac.ir/article_67553_429fd9266f28db5a4edbb2f6f582ee83.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
آینه پژوهش
30
177
2019
06
22
رَوانِ روشَنِ سَعدی: کوشِشی برایِ روشَنْداشتِ عِباَرتی دَر غَزَلِ سَعدیِ شیرازی
32
43
FA
جویا
جهانبخش
erad1364@gmail.com
10.22081/jap.2019.67554
نگارنده در سطور ذیل، یکی از ابیات سعدی را مورد دقت نظر قرار داده است. وی تاش می کند تا با پاسخ به سؤالاتی پیرامون بیت: روان روشن سعدی که شمع مجلس توست/ به هیچ کار نیاید، گرش نسوزانی؛ به معنا و خوانش درست آن دست یابد. نویسنده در جهت رسیدن به هدف مذکور، ابتدا معنای بیت را از سوی برخی از شارحان مطرح می دارد و سپس اشاره ای<br />به ضبط متفاوت این بیت در بعضی دست نوشته ها، می کند. در انتها، خوانش پیشنهادی خود را از بیت، پیش روی خوانندگان قرار می دهد.
روان روشن,سعدی شیرازی,غزل سعدی,بوستان,ابیات سعدی,خوانش شعر,معنای شعر
https://jap.isca.ac.ir/article_67554.html
https://jap.isca.ac.ir/article_67554_b2b59d0ab1cd4d98bf6361d381a34023.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
آینه پژوهش
30
177
2019
08
23
تو را که دست بلرزد، گهر چه دانی سُفت؟ نقدی بر کلیات میرکرمانی
44
64
FA
فرزاد
ضیایی حبیب آبادی
10.22081/jap.2019.67555
نویسنده در نوشتار حاضر در تاش است کتاب کلیات شعر میرکرمانی که توسط وحید قنبری و انتشارات سخن در سال 1397 به زیور طبع آراسته شده است را در بوته نقد و بررسی قرار دهد. وی در راستای این هدف، نخست با ارائه شاهد مثال هایی از صفحات متن کتاب، غلط خوانی های راه یافته به آن را متذکر می شود. سپس، تعدادی از ضبط های نادرست یا مشکوک چاپ کتاب و تکرار اشتباهات کاتب و ... را برمی شمارد. نویسنده در انتها، نقد خود را با بیان اشکالات راه یافته به حواشی صفحات کتاب، به پایان می رساند.
میرکرمانی,دیوان اشعار,شاعر قرن هشتم,کلیات شعر,نقد کتاب,تصحیح کتاب,نقد تصحیح کتاب,متون کهن فارسی,نسخ خطی فارسی
https://jap.isca.ac.ir/article_67555.html
https://jap.isca.ac.ir/article_67555_6c966f7db571630b9021869b010187e8.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
آینه پژوهش
30
177
2019
08
23
چهار ویراستِ غیر انتقادی از مکاتبات فلسفی طوسی و کاتبی
65
101
FA
حمید
عطائی نظری
10.22081/jap.2019.67556
بخشی از میراث علمی ارزشمند بازمانده از خواجه نصیرالدّین طوسی )د: 672 ه .ق.(، حکیم شهیر شیعیِ امامی، مکاتبات علمی وی در زمین ههای گونا گون با دانشمندان مذاهب مختلف است. از جملۀ این مکاتبات، رسال ههایی است که نصیرالدّین طوسی و نجم الدّین کاتبی دربارۀ تقریری از برهان صدّیقین برای اثبات وجود خدا به یکدیگر نوشته اند و در آنها بر سر اعتبار این نوع تقریر از برهان صدّیقین و نیز ادّلۀ اقام هشده بر استحالۀ تسلسل گف توگو کرد هاند. از این مکاتبات فلسفی دو تحریر، یکی اصلی و دیگری تلفیقی، برجامانده است که از تحریر اصلی آن تا کنون سه ویراست و از تحریر تلفیقی آن یک ویراست ارائه شده است. در نوشتار حاضر نخست مضمون و مسائل اصلی مطرح در این مکاتبات گزارش شده است و سپس دو تحریر اصلی و تلفیقی بازمانده از آنها با تکیه بر مهمترین نسخه های شناخته شده از این مکاتبات معرّفی گردیده. همچُنین، چهار ویراستِ ارائه شده از مکاتبات طوسی و کاتبی شناسانده و جدا گانه ارزیابی شده است. این بررسی و ارزیابی نشان م یدهد که هر چهار تصحیح تا کنون به طبع رسیده از این مکاتبات ویراس تهایی مغلوط و غیر انتقادی و نامعتبر است و بنابراین ضرورت دارد مکاتبات مزبور بر اساس دست نوشت های کهن موجود بار دیگر از نو با اسلوب علمی و انتقادی تصحیح و منتشر شود.
مکاتبات فلسفی,نصیرالدّین طوسی,نجم الدّین کاتِبی,برهان صدّیقین,استحالۀ تسلسل,حلّ مشکلات الإشارات,رسائل خواجه نصیرالدّین طوسی
https://jap.isca.ac.ir/article_67556.html
https://jap.isca.ac.ir/article_67556_933e0d03c93dd37c151f1f7868be3204.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
آینه پژوهش
30
177
2019
08
23
مصحف شناسی قرآن 4: نکاتی تازه یاب در باب قرآن خراسان بنت ابی القاسم با ترجمۀ فارسی از قرن پنجم هجری
102
121
FA
مرتضی
کریمی نیا
10.22081/jap.2019.67557
این مقاله به معرفی و بررسی قرآنی کهن از قرن پنجم هجری م یپردازد که در اوایل قرن ششم هجری در تملک دختری به نام خراسان بنت ابی القاسم بن علی بن مانکدیم قرار داشته است. ا کنون بیش از 17 جزء مختلف از این قرآن در را کتابخان ههای مختلف در ایران و جهان یافت هایم. هیچ اثری از وقف نسخه در جای جای پار ههای یافت شده از نسخه به چشم نمی خورد. تنها نام مالک نسخه در آغاز جزء اول این قرآن )جزوۀ ش 2752 در کتابخانۀ آستان قدس رضوی( همراه با نسب وی تا امام علی بن ابیطالب علیه السام ذکر شده است و نشان م یدهد اجداد وی از علویان طبرستان بود هاند، اما جد پدر وی یک سده قبل از کتابت نسخه به نیشابور مهاجرت کرده است. این قرآن در 30 پارۀ مجزا همراه با ترجمۀ فارسی با خط نسخ کهن و احتمالا در نیشابور )محل زندگی خراسان بنت اب یالقاسم( کتابت شده است. متن قرآن به قرائتی مرکب از کِسائی، اب نعامر، و ابوعمرو نوشته شده است. ترجمۀ فارسی آیات با آنکه متأثر از سبک و واژگان ترجمه تفسیر طبری است، اما دارای اختصاصات املایی،واژ گانی و لهجه ای مخصوص به خود است.
قرآن خراسان بنت ابی القاسم,ترجمه های فارسی کهن,تاریخ کتابت قرآن,قرآن نویسی در قرن پنجم هجری,آستان قدس رضوی
https://jap.isca.ac.ir/article_67557.html
https://jap.isca.ac.ir/article_67557_6420167f87393c5587f734626fd3c569.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
آینه پژوهش
30
177
2019
08
23
تأملی بر کتاب مغنی الأریب فی تهذیب مغنی اللبیب عن کتب الاعاریب
122
135
FA
جواد
آسه
10.22081/jap.2019.67558
یکی از راه های بهینه سازی آموزش دانش ها،کارآمد و روزآمد سازی متن آنهاست. در حوزه علمیه، علمنحو در سه سال اول آموزش داده م یشود. تولید مت نهایآموزشی نحوی جدید چندسالی است در حوزه آغازشده است. از آنجا که تولید متن جدید نیازمند زماناست، ویرایش کتا بهای موجود در دستور کار قرارگرفته است. کتاب مغنی الادیب که در سال سوم حوزهتدریس می شده از جمله آنهاست. قبل از این کتاب،کتاب مغنی اللبیب سالیان طولانی در حوزه تدریسمی شده است . اما بر اساس اهدافی این کتاب در سال70 شمسی از سوی جمعی از استادان نحو حوزه ویرایشمحتوایی و با عنوان مغنی الادیب منتشر شده است.مغنی الادیب نیز در سال 97 شمسی بر اساس اهدافیویرایش و با عنوان مغنی الاریب چاپ شده است. ازآنجا که مغنی الاریب در نظام جدید حوزه در سال سومتدریس م یشود ضرورت دارد به نقد گذاشته شود. دراین مقاله مقدمه و محتوای آن نقد شده است. مهم تریننقد این است که کتاب مغنی الادیب درحالی به صورتمغنی الاریب ویرایش شد ه که تا کنون اهداف تدریسآن از سوی معاونت آموزش حوزه به استادان و طاباعام نشده است. اساسا طاب نمی دانند که هدفیا اهداف فرا گیری این کتاب چیست؟ نم یداننداز چه روی از 8 باب مغنی فقط باب اول و چهارم آنرا باید فرابگیرند؟ نم یدانند چرا قبل از فرا گیری اینکتاب، البهجة المرضیة را باید فرابگیرند؟ نم یدانندبا فرا گیری مغنی الادیب به چه مهارت هایی در دانشنحو دست خواهند یافت که با فرا گیری البهجة حاصلنشده است؟ با وجود این پرس شهای پاسخ داده نشدهچگونه مغنی الادیب به مغنی الاریب تغییر یافته است؟نتیجه این مقاله این است که در تدریس کتاب مغنیالاریب باید تجدید نظر شود.
دفتر تدوین متون حوزه,نحوآموزی در حوزه,مغنی اللبیب/ الأدیب,نقد مغنی الأریب,نحو تعلیمی/ علمی/ قرآن
https://jap.isca.ac.ir/article_67558.html
https://jap.isca.ac.ir/article_67558_f65d2d02ad6bc39c6bb954848a236b75.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
آینه پژوهش
30
177
2019
08
23
گزارشی از مراسم رونمایی از کتاب روزنامۀ عاشورا
136
154
FA
10.22081/jap.2019.67559
https://jap.isca.ac.ir/article_67559.html
https://jap.isca.ac.ir/article_67559_c0e4787fb1a4b938bbb9c7ba4b4c1949.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
آینه پژوهش
30
177
2019
08
23
درگذشتگان
155
170
FA
10.22081/jap.2019.67560
سید محمد مرتضوی شاهرودی، شیخ قربانعلی محقق ترکمانی کابلی، سید محمد تقی نقوی قائنی، جعفر هلالی، سید عبدالله نوربخش اصفهانی، سید محمد علی فضل الله، محمدآصف محسنی قندهاری، شیخ حسین حقانی زنجانی، سید محمدرضا خرسان، شیخ حسین مؤمن شیرازی، سید رضا حسینی مرندی، سید علیرضا دستمالچی حائری، سید سجاد حججی، محمدباقر نظام، سید میراحمدی تقوی مقدم، شیخ عباس رحیمی نجف آبادی، یحیی بونر علوی
https://jap.isca.ac.ir/article_67560.html
https://jap.isca.ac.ir/article_67560_f82b5b5854a0d18b55e5578178a30b6e.pdf