پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
آینه پژوهش
28
165
2017
08
23
پارسایِ کنارِ دریا... وا کاویِ إشاَرتی باریک در حِکاَیتی از گلِستانِ سَعدی
3
13
FA
جویا
جهانبخش
erad1364@gmail.com
10.22081/jap.2017.65216
حکایت سیزدهم دومین باب گلستان سعدی بابی در اخاق درویشان است. نویسنده در نوشتار حاضر مقصود شیخ شیراز از قید کنار دریا در این حکایت را مورد مداقه و وا کاوی قرار داده است.
سعدی شیرازی,گلستان سعدی,حکایت سیزدهم,حکایت گلستان,کنار دریا,زخم پلنگ,اخاق درویشان,پارسا
https://jap.isca.ac.ir/article_65216.html
https://jap.isca.ac.ir/article_65216_0aaf4ba4fe35a00d9552349ce559cef1.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
آینه پژوهش
28
165
2017
08
23
غلامان سرایی در تاریخ بیهقی
15
27
FA
مرتضی
رزاق پور
10.22081/jap.2017.65217
بسیاری گمان م یکنند واژۀ غام و غلامان سرایی صرفاً به خدمتگزارانی اطاق م یشده است که کارهای خدماتی دربارها را به عهده م یگرفتند و به حریم خصوصی شاهان راه داشت هاند. مقالۀ حاضر بر آن است تا اولاً نشان دهد این تصور از بنیان نادرست است و ثانیاً با تکیه بر اطلاعات موجود در تاریخ بیهقی و مآخذ نزدیک به آن ثابت کند ک ه غلامان سرایی از مه مترین عناصر موجود در دربار غزنوی بود هاند و ب ه عنوان نیروهای ویژه نظامی، سرنوشت بسیاری از جن گها را رقم م یزدند. تمکین و طغیان این غلامان بود که مسعود غزنوی را به حکومت رساند و موجب شکست او در دندانقان مرو شد.
غلام,غلامان سرایی,تاریخ بیهقی,حکومت غزنو ی
https://jap.isca.ac.ir/article_65217.html
https://jap.isca.ac.ir/article_65217_3d44934b7ab5757d4a065c56dfb63873.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
آینه پژوهش
28
165
2017
08
23
نسخه خوانی 7
29
58
FA
رسول
جعفریان
10.22081/jap.2017.65218
نویسنده در نوشتار حاضر در قالب هفتمین سلسله انتشارات با عنوان نسخه خوانی، متن چند نسخه را مورد مداقه قرار داده است. این متون بدین شر حاند:<br />•شاه سلطان حسین و سقوط اصفهان از کتاب شمس التواریخ اثر میرزا عبدالوهاب چهارمحالی اصفهانی<br />•سندی دیگر از تشیع سلسله پادوسپانی نور )شاخه اسکندری( در نیمه دوم قرن نهم هجری<br />•نقد صوفیان در یک دیوان از اواخر قرن یازدهم<br />•مراحل اداری تدوین یک فرمان در دوره صفوی از یک کتاب دعا<br />•خواب دیدن قطب الدین لاهیجی درخصوص سلطنت شاه سلیمان صفوی<br />•گزارشی پیرامون روزهایی که مردم می توانستند داخل خانه کعبه شوند<br />•نظر یک عالم بحرانی زمان شاه سلیمان درباره حکومت در عصر غیبت<br />•نکاتی تازه درباره قحطی سال 1288 ق.<br />•توضیحی درباره شهاب باران رجب سال 1286<br />•جستاری درباره صابئه از سید عبدالله بن نورالدین جزائری<br />•تازه هایی از جبل عامل، اهواز و تبریز از سال 1156 هجری<br />•یادداشت تاریخی باارزش دیگری در قحطی سال 1278<br />•درباره مسائل روضه خوانی در دوره قاجار
نسخه خوانی,نسخه خطی,خوانش متون
https://jap.isca.ac.ir/article_65218.html
https://jap.isca.ac.ir/article_65218_26b4614f20a8d0a10924076e92211575.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
آینه پژوهش
28
165
2017
08
23
قلم انداز 6: یادداشت هایی در تاریخ، ادبیات و فرهنگ
59
67
FA
سهیل
یاری گل دره
10.22081/jap.2017.65219
نگارنده در نوشتار پیش رو در قالب سلسله یادداش تهایی پیرامون تاریخ، فرهنگ و ادبیات، دو مقوله را مورد بررسی قرار داده است: 1. ارائه و بررسی 37 نمونه از<br />امثال و حکم فارسی و برخی مضامین کتاب ذیل نفثه المصدور با ذکر شواهدی از دیگر متون؛ 2. در کوته یادداشت دوم نیز شواهدی چند در متون عتیق فارسی و عربی درباره صفت سخ نچینی و فضولی زنان و راز نگه نداری آنان بیان می دارد.
امثال و حکم,مثل فارسی,مثل عربی,تاریخ,فرهنگ,ادبیات,سخ نچینی زنان,فضولی زنان,رازنگه نداری زنان,کتاب ذیل نفثه المصدور,کتاب تاریخ الوزرا,کتاب های منثور ادبی فارسی
https://jap.isca.ac.ir/article_65219.html
https://jap.isca.ac.ir/article_65219_d7a73e9fec7d9765353c2f72d631632e.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
آینه پژوهش
28
165
2017
08
23
هَفَوات و سَرقات: پژوهش نامه یا پژوهش نما؟ نگاهی انتقادی به کتاب «نگاهی به تاریخ تفکر امامیه از آغاز تا ظهور صفویه »
69
82
FA
حمید
عطائی نظری
10.22081/jap.2017.65220
کتاب «نگاهی به تاریخ تفکر امامیه از آغاز تا ظهور صفویه » نوشتۀ آقایان مهدی فرمانیان و مصطفی صادقی کاشانی از تاز هترین آثاری است که در زمینۀ تحقیق در تاریخ تفکّر امامیّه انتشار یافته است. در مقالۀ حاضر به برخی از ایرادات و لغزشهای مشهود در این کتاب از جمله: انتحال یا سرقت مطالب، بیان ادّعاها و مطالب نادرست، آشفتگی و نابسامانی در بیان عبارات، عدم ربط و فقدان پیوند صحیح میان مطالب کتاب، و اغاط حروفنگاشتی اشاره م یشود.
تاریخ تفکر امامیه,مهدی فرمانیان,مصطفی صادقی کاشانی
https://jap.isca.ac.ir/article_65220.html
https://jap.isca.ac.ir/article_65220_821818cc47e4caf94abd3b1e1083104a.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
آینه پژوهش
28
165
2017
08
23
در حاشیۀ دیوان حافظ خرمشاهی و جاوید
83
90
FA
رضا
ضیا
10.22081/jap.2017.65221
نویسنده در نوشتار حاضر، کتاب قرائت گزینی انتقادی دیوان حافظ به کوشش بهاء الدین خرمشاهی و هاشم جاوید را در بوته نقد و بررسی قرار داده است. <br />نویسندگان این کتاب در مقدمه، ابتدا شش تصحیح علمی انتقادی دیوان حافظ را معرفی کرده اند که بدین شرح اند: 1. عیوضی و بهروز، 2. خانلری، 3. نیساری، 4. جال نایینی و نورانی وصال، 5. سایه، 6. نسخه خلخالی با تصحیح خرمشاهی. این دو، دیوان مصحح قزوینی را در متن قرار داده و اختاف روایت های نسخ شش گانه مزبور با آن را در پانویس ذکر کرده اند. البته همان گونه که گفته اند در مواردی که ضبط های قزوینی را غلط می دانسته اند، ضبط یکی از شش نسخه مشورتی را در متن قرار داده و درباره چرایی این گزینش و جابجایی نیز در همان جا توضیح داده اند. نگارنده این سطور، به ارائه چندین اشکال روشی کلی و جزئی در کتاب، اقدام کرده است.
دیوان حافظ,حافظ پژوهی,تصحیح های حافظ,بهاء الدین خرمشاهی,هاشم جاوید
https://jap.isca.ac.ir/article_65221.html
https://jap.isca.ac.ir/article_65221_a499693c2f83d8fe6888f1b35a4327f3.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
آینه پژوهش
28
165
2017
08
23
کتاب شناسی تحلیلی «اصول التخریج و دراسة الاسانید»
91
104
FA
عباس
محمودی
علی اکبر
خدامیان آرانی
10.22081/jap.2017.65222
تخریج از جمله دان شهای حدیثی است که در سنجش اعتبار روایات، کاربرد دارد. تا کنون کتا بهای فراوانی در دانش تخریج تألیف شده، اما پژوهشی مستقل جهت شناسایی، بررسی و نقد منابع این دانش انجام نگرفته است. بنابراین، تحقیقی جامع و تحلیلی، در این راستا ضروری است. هدف این مقاله معرفی و نقد کتاب «اصول التخریج و دراسة الاسانید » تألیف محمود طحان به عنوان نخستین کتاب نوشته شده در مباحث نظری دانش تخریج است. فاید هی کلی این تحقیق، آشنایی با معنا و طرق تخریج و آ گاهی از جایگاه و اهمیت کتاب «اصول التخریج » بوده و فایده خاص آن، الگوگیری از مبانی، مبادی، قواعد و طرق تخریجِ این کتاب در شیعه م یباشد. نوآوری این مقاله، شناسایی نقاط قوت و ضعف کتا ب مذکور و نقد و بررسی ساختار و متن آن است. مواد تحقیق؛ مقدمه و متن کتا ب «اصول التخریج و دراسة الاسانید » است. این نوشتار در سه بخشِ شناسایی مولف، معرفی کتاب و نقد و بررسی آن تنظیم شده است.
محمود طحان,طر ق التخریج,منابع تخریج,دانش تخریج,اعتبارسنجی حدیث,علوم حدیث
https://jap.isca.ac.ir/article_65222.html
https://jap.isca.ac.ir/article_65222_ca45bae1466b58634139488ae07f6263.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
آینه پژوهش
28
165
2017
08
23
گلگشتی در رسائل جاحظ ترجمۀ رسالۀ الحاسد و المحسود
105
112
FA
روح الله
شهیدی
10.22081/jap.2017.65223
ابوعثمان عمرو بن بحر بصری ملقب به جاحظ، متکلم و ادیب معتزلی در حوزه دین، سیاست، تاریخ، اخاق، لغت، جغرافیا و ... قلم زده است و اهمیت او و آثارش بر کسی پوشیده نیست. نوشته حاضر ترجمه ای از رساله الحاسد و المحسود به گزینش عبیدالله بن حسان است. جاحظ در این رساله از حقیقت حسد، آثار و نشانه های حسد و حسود و را ههای تعامل با حسود و ... سخن گفته و در این راه از آیات قرآنی، احادیث و حکایات تاریخی نیز بهره برده است.
رساله الحاسد و المحسود,جاحظ
https://jap.isca.ac.ir/article_65223.html
https://jap.isca.ac.ir/article_65223_cebd0c3397cecc10a2fb121d233ce746.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
آینه پژوهش
28
165
2017
08
23
چرا کار تکراری نکنیم؟! نقدی بر تحقیق کتاب کفایة الأثر خزّاز قمی
113
124
FA
سید حسن
موسوی بروجردی
10.22081/jap.2017.65224
کتاب الکفایه فی النصوص علی الائمه الاثنی عشر تألیف ابوالقاسم علی بن محمد خزاز رازی از علمای قرن پنجم قمری از منابع بسیار مهم حدیثی شیعه شناخته می شود. با این حال، جنبه کلامی آن بر جنبه حدیث یاش غلبه دارد؛ چرا که مؤلف با تألیف این کتاب به یکی از مه مترین دغدغ ههای عقیدتی جامعه شیعه در سده اول غیبت کبری یعنی اثبات تواتر روایات ائمه اثنی عشر پاسخ داده است. کتاب کفایه اولین بار توسط مرحوم سید عبدالطیف کوه کمر های در سال 1401 قمری تحقیق و منتشر شد و مجددًا در سال 1387 با تحقیق و تصحیح آقایان محمدکاظم موسوی و عقیل ربیعی از سوی انتشارات دلیل ما روانه بازار نشر شد. نگارنده این نوشتار تصحیح مذکور را در بوته نقد و بررسی قرار داده است. وی در راستای این هدف، نقدها را در شش بخش ذیل دست هبندی و با ذکر مثال بیان م یدارد: عدم جستجو درباره نسخه های خطی، اشتباه در تشخیص و انتخاب نسخه کفایه، نا مگذاری نامناسب کتاب، ضبط نادرست اسما در اسانید، کاستی در استخراج منابع و نواقص مقدمه تحقیق.
کتاب الکفایه فی النصوص علی الائمه الاثنی عشر,خزار رازی,تصحیح نسخ خطی,منابع حدیثی شیعه,نقد کتاب,محمد کاظم موسوی,عقیل ربیعی
https://jap.isca.ac.ir/article_65224.html
https://jap.isca.ac.ir/article_65224_1a25875a87eec22be2101bf3cadb757e.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
آینه پژوهش
28
165
2017
08
23
اسناد دبیرستان حکیم نظامی و دبیرستان صدوق قم در آینۀ نقد
125
130
FA
نیره
خداداد شهری
حسین
احمدی رهبریان
hossein_rahbarian@yahoo.com
10.22081/jap.2017.65225
دو کتاب «اسناد دبیرستان حکیم نظامی » و «دبیرستان صدوق قم »، کتابهایی در زمینه بازنشر اسناد آموزشی کشور و حاصل تاش رضا باقریان موحد می باشند که توسط بنیاد قم پژوهی منتشر شده و دربردارنده اسناد دو دبیرستان با قدمت قم هستند. تأمل در این اسناد تاریخی علمی می تواند موجب آشنایی با تاریخچه آموزش و پرورش در ایران بخصوص در شهر قم شود. همچنین می تواند نگرش دینی علمی مجریان تعلیم و تربیت در آن روزگار را بهتر آشکار سازد. نویسندگان در نوشتار حاضر در تلاشند این دو کتاب را در بوته نقد و بررسی قرار دهند.
دبیرستان حکیم نظامی,دبیرستان امام صادق قم,دبیرستان صدوق قم,اسناد آموزشی,رضا باقریان موحد,نقد کتاب
https://jap.isca.ac.ir/article_65225.html
https://jap.isca.ac.ir/article_65225_ef61d6315a194000966ddc921eb4b112.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
آینه پژوهش
28
165
2017
08
23
کتاب شناسی آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان 1
131
154
FA
نفیسه
رئیسی
10.22081/jap.2017.65226
در این مقاله سعی بر این است کتابشناسی آموزش زبان فارسی به غیرفارس یزبانان ارائه شود. کتابشناسی حاضر شامل 586 کتاب فارسی، 112 کتاب غیرفارسی و 583 مقاله فارسی است. در دسترس بودن چنین فهرستی نه تنها در برنام هریزی، سازما ندهی، تدوین و تحلیل منابع آموزش زبان فارسی راهگشاست بلکه در زمینه های ایرا نشناسی، متن شناسی، واژ هشناسی، جامع هشناسی و تحلی لهایی ازای ندست کارآمد است. در پایان مقاله توزیع مکانی و زمانی منابع آموزش زبان فارسی به غیرفارس یزبانان به یاری نمودار و جدول تحلیل گشته است
آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان,کتابشناسی
https://jap.isca.ac.ir/article_65226.html
https://jap.isca.ac.ir/article_65226_e9a865406a7cbf4fe6e2910de4e943b3.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
آینه پژوهش
28
165
2017
08
23
درگذشتگان: آیت الله صابری همدانی آیت الله تاکی حجت الاسلام رسولی ارا کی آیت الله امین عاملی آیت الله محمدی علامرودشتی حجت الاسلام مروارید
155
161
FA
ناصر الدین
انصاری
10.22081/jap.2017.65227
https://jap.isca.ac.ir/article_65227.html
https://jap.isca.ac.ir/article_65227_d0cae34044c4c291ac8a0fcd8e1a8fbb.pdf